در توجه به قيامت

« 80»

(21) (و من خطبة له (عليه ‏السلام))

فَإِنَّ الْغَايَةَ أَمَامَكُمْ وَ إِنَّ وَرَاءَكُمُ السَّاعَةَ تَحْدُوكُمْ تَخَفَّفُوا تَلْحَقُوا فَإِنَّمَا يُنْتَظَرُ بِأَوَّلِكُمْ آخِرُكُمْ.

 أقول إن هذا الكلام لو وزن بعد كلام الله سبحانه و بعد كلام رسول الله ((صلى‏الله‏عليه‏وآله)) بكل كلام لمال به راجحا و برز عليه سابقا

فأما قوله ((عليه ‏السلام)) تخففوا تلحقوا فما سمع كلام أقل منه مسموعا و لا أكثر محصولا و ما أبعد غورها من كلمة و أنقع نطفتها من حكمة و قد نبهنا في كتاب الخصائص على عظم قدرها و شرف جوهرها.

ص80

 از خطبه اى آن حضرت عليه السّلام است (راجع به مرگ و قيامت):

 (1) عاقبت و پايان جلو روى شما است (بالأخره هر كس پايان را خواهد ديد و ببهشت يا به دوزخ وارد خواهد شد) و قيامت يا مرگ در عقب است كه شما را سوق مى‏دهد و ميراند (چون قيامت و مرگ آمدنى است مانند آنست كه دنبال كسى افتاده و او را براند، بنا بر اين) (2) سبك شويد (بارهاى گران را رها كنيد) ملحق گرديد (به رفتگان برسيد) كه اوّلى شما را بازداشت نموده آخرى شما را منتظرند (پيشينيان كه رفته‏اند، در راه باز داشتشان كرده و منتظرند كه آخرين نفر بايشان ملحق شود تا همه كاروان يك باره به قيامت وارد شوند. سيّد رضىّ فرمايد:) مى‏گويم: بعد از كلام خداوند سبحان و كلام حضرت رسول صلّى اللَّه عليه و آله اين كلام با هر كلامى سنجيده شود رجحان و برترى دارد و از آن پيشى گيرد (هيچ كلامى به پايه آن نخواهد رسيد) و امّا آنچه آن حضرت فرموده: تَخَفَّفُوا تَلْحَقوُا (سبك گرديد تا ملحق شويد) كلامى از اين كوتاهتر و پر معنى تر

 ص81

شنيده نشده، و چه ژرفست عمق اين كلمه (هر چند بيشتر تأمّل و تدبّر كنى بپايان آن نمى ‏رسى) و چقدر اين جمله سر تا پا حكمت و پند تشنگى (هر تشنه ‏اى) را برطرف ميكند، و ما در كتاب خصائص عظمت و بزرگى اين كلمه را شرح داده ‏ايم.